Kanser Nedir?
//Kanser, hücrelerin kontrolsüz bir şekilde büyümesi ve çoğalması sonucu oluşan bir hastalıktır. Vücuttaki hücrelerin normal işlevlerini yerine getirmesi için belli bir düzende çoğalması gerekmektedir. Ancak bazı durumlarda, hücrelerin DNA'larındaki değişiklikler veya mutasyonlar nedeniyle kontrol mekanizmaları bozulabilir ve hücreler anormal bir şekilde büyümeye başlayabilir.
Kansere neden olan faktörler genellikle çoklu ve karmaşıktır. Bunlar genetik faktörler, çevresel etkenler ve yaşam tarzı faktörleri olabilir. Bazı insanlar, genetik yatkınlık nedeniyle kansere daha fazla risk altında olabilirler. Örneğin, ailesinde kanser öyküsü olan kişilerde kanser gelişme olasılığı daha yüksek olabilir.Belirli gen mutasyonları, kansere yatkınlığı artırabilir. Bu mutasyonlar doğuştan olabilir veya yaşam boyunca ortaya çıkabilir.
Çevresel etkenler de kanser riskini artırabilir. Bunlar arasında sigara içme, yüksek dozda güneş ışığına maruz kalma, zararlı kimyasallarla çalışma veya maruz kalma, bazı virüslerin enfeksiyonları, radyasyona maruz kalma gibi faktörler yer alır.
Yaşam tarzı faktörleri de kanser riskini etkileyebilir. Bunlar sağlıksız beslenme, obezite, hareketsiz yaşam tarzı, alkol tüketimi ve sigara içme gibi alışkanlıkları içerebilir.
Bazı enfeksiyonlar kanser riskini artırabilir. Örneğin, Human Papilloma Virüsü (HPV) serviks kanseri, hepatit B ve C virüsleri karaciğer kanseri, Helicobacter pylori mide kanseri gibi kanserlere neden olabilir.
İleri yaş kanser için risk faktörüdür. Yaş ilerledikçe kanser riski de artar. Hücrelerin bölünmesi ve onarım süreçlerinde hatalar birikir ve kanser gelişme olasılığı artar. Özellikle kolon ve meme kanseri 50 yaş üzerinde gördüğümüz en sık kanser türleridir.
Kanser oluşumunu etkileyen faktörler karmaşık bir şekilde etkileşebilir ve her birey için farklılık gösterebilir. Ancak, sağlıklı bir yaşam tarzı sürdürmek, düzenli tıbbi kontroller yapmak, zararlı etkenlere maruziyeti azaltmak ve risk faktörlerini en aza indirmek kanser riskini azaltmada önemli bir rol oynayabilir.
Her kanser vakası benzersizdir ve her birinin oluşumunda birden fazla faktör rol oynayabilir. Unutmayın ki kanser karmaşık bir hastalıktır ve tam olarak neden ortaya çıktığı hakkında bazen net bir açıklama yapmak zor olabilir. Ancak sağlıklı bir yaşam tarzı benimsemek, düzenli taramalar yaptırmak ve risk faktörlerinden kaçınmak kanser riskini azaltmaya yardımcı olabilir.
KANSER BELİRTİLERİ NELER?
Kanser, birçok farklı türde ortaya çıkabilir ve her biri farklı belirtilere neden olabilir.
Kronik halsizlik, yorgunluk, ağrılar
Anormal şişlik veya kitle: Vücutta herhangi bir bölgede fark edilebilir bir şişlik veya kitle oluşabilir.
İshal veya kabızlık: Sürekli devam eden ishal veya kabızlık, bağırsak kanserinin bir belirtisi olabilir. Gaytada kan önemli bir belirtidir.
Anormal kanama veya akıntı: Vajinal kanama dışında normal olmayan herhangi bir kanama veya akıntı kanser belirtisi olabilir. Özellikle menopoz döneminde kanama olursa mutlaka doktorunuza başvurun.
İştah kaybı: Aniden iştah kaybı, açıklanamayan kilo kaybı ve enerji düşüklüğü kanserin bir işareti olabilir.
Yutma güçlüğü: Yemek yemek veya içmek zorlaşıyorsa, yutma güçlüğü kanserin bir belirtisi olabilir.
Ağız veya dudaklarda iyileşmeyen yaralar, ağızda diş etlerinde yoğun kanamalar
oluşabilir.
Nefes darlığı, gece terlemeleri, kanlı balgam, kronik öksürük: Nedeni açıklanamayan ve sürekli devam eden nefes darlığı kanser belirtisi olabilir, özellikle akciğer kanserinde önemlidir.
Meme, koltukaltı ve ya vücudun başka bölümlerinde hissedilen sert ve hareketsiz kitleler.
Ciltteki, özellikle ben ve siğillerde değişiklikler kansere dönüşebilir.
Bu belirtiler kanserle ilişkilendirilebilir, ancak aynı zamanda başka birçok hastalığın da belirtisi olabilir. Belirtilerin herhangi birini yaşıyorsanız, bir sağlık uzmanına danışmanız önemlidir. Sadece bir doktor, doğru tanıyı koymak ve gerektiğinde uygun tedaviyi başlatmak için gerekli testleri ve değerlendirmeleri yapabilir.
Bu belirtiler her zaman kanser olduğunuz anlamına gelmez fakat bir onkoloji hastanesi tercih edilip başvurularak bir uzman tarafından mutlaka değerlendirilmelidir. Doktor kontrolü öncesinde erken teşhisin birçok hastanın hayatı kurtardığı ve herhangi bir kalıcı hasara uğramadan hastalığı atlatmasına yardımcı olduğu unutulmamalıdır. Ancak erken teşhis, belirtilerin doğru değerlendirilmesi ve düzenli basit kontrollerin ihmal edilmemesiyle mümkün olabilir.
KANSER TEDAVİSİNDE NELERE DİKKAT ETMELİYİZ?
Kanser tedavisi, kanserin türüne, yayılma derecesine ve diğer faktörlere bağlı olarak değişiklik gösterebilir.
Cerrahi: Kanserin vücuttan cerrahi olarak çıkarılmasıdır. Kanserin türüne ve yayılma derecesine bağlı olarak, tümörün tamamı veya bir kısmı çıkarılabilir.
Radyoterapi: Yüksek enerjili ışınlar kullanılarak kanser hücrelerinin öldürülmesi veya büyümelerinin durdurulmasıdır. Radyoterapi, kanserin türüne ve yayılma derecesine göre ameliyattan önce, ameliyattan sonra veya tek başına kullanılabilir.
Kemoterapi: İlaçlar kullanılarak kanser hücrelerinin öldürülmesi veya büyümelerinin durdurulmasıdır. Kemoterapi, kanser hücrelerini etkilemek için vücutta dolaşan kanser hücrelerini hedef alır.
Hormon terapisi: Kanser hücrelerinin büyümesini ve yayılmasını kontrol eden hormonların etkisini bloke etmek veya değiştirmek için kullanılır. Östrojen ve progesteron hormonlarının etkisini bloke etmek, örneğin meme kanseri tedavisinde sıkça kullanılan bir hormon terapi yöntemidir.
Hedefe yönelik ilaç tedavisi: Kanser hücrelerinin büyüme ve yayılmasını hedefleyen spesifik ilaçlar kullanılır. Bu ilaçlar, kanser hücrelerine yönelik belirli hedefleri hedef alarak çalışır ve normal hücrelere daha az zarar verir.
İmmünoterapi: Bağışıklık sisteminin kanserle mücadele etmesini teşvik etmek için kullanılan tedavidir. Bağışıklık sistemi kanser hücrelerini tanıyabilir ve onları yok edebilir, ancak kanser bazen bağışıklık sisteminden kaçabilir. İmmünoterapi, bağışıklık sisteminin kanser hücrelerini tanıması ve yok etmesi için uyarıcılar kullanır.
Bu tedavilerin kullanılması, kanserin tipine, evresine, hastanın genel sağlık durumuna ve diğer faktörlere bağlıdır. Genellikle kanser tedavisi birkaç farklı yöntemin kombinasyonunu içerebilir ve kişiye özgü olarak planlanır. Kanser tedavisi, tıbbi uzmanlar tarafından belirlenen en uygun tedavi planına dayanır.
KANSER TEDAVİLERİ SIRASINDA ÇIKAN YAN ETKİLERİ AZALTMAK İÇİN KANSER HASTALARININ TEDAVİLERİNE BÜTÜNCÜL BİR YAKLAŞIM GEREKLİDİR.
KANSER HASTASININ FİZİKSEL, RUHSAL, İNSAN İLİŞKİLERİ KONUSUNDA DESTEKLENMESİ GEREKİR.
YAŞAM ŞEKLİ DEĞİŞİMLERİ, DOĞRU BESLENME MODELLERİ, UYGULANAN TEDAVİLER SIRASINDA UYGUN DESTEKLERİN KULLANIMI, NEFES VE DİĞER STRES İLE BAŞ ETME TEKNİKLERİNİN KULLANIMI TEDAVİYİ OLUMLU ETKİLER
ÖZELLİKLE STRES BAĞIŞIKLIK SİSTEMİNİ OLUMSUZ ETKİLER, BAĞIŞIKLIK SİSTEMİNİN GÜÇLENMESİ KANSER İÇİN ÇOK KRİTİKTİR.
